Przechowalnie i chłodnie warzyw

Stosownie do funkcji wyróżnia się przechowalnie indywidualne, usługowe i wielkotowarowe. Warzywa mogą być składowane luzem, w paletach skrzyniowych lub w skrzynkach.

Przechowalnia indywidualna przeznaczona dla gospodarstw rodzinnych o pojemności 30 - 100 ton, składa się z kilku komór oraz niewielkiej powierzchni manipulacyjnej, umożliwiającej wykorzystanie podstawowych urządzeń transportowych.

Przechowalnia usługowa o pojemności 300 - 1200 ton użytkowana jest przez kilku producentów na zasadzie dzierżawy komór przechowalniczych. Jest to zwykle obiekt o budowie segmentowej z szeregiem komór po obu stronach korytarza szerokości 7,00 - 10,00 m, pełniącego równocześnie funkcję powierzchni manipulacyjnej.

Przechowalnia wielkotowarowa o pojemności kilku tysięcy ton składa się z hali manipulacyjnej i przyległych do niej komór przechowalniczych. Układ funkcjonalny tych pomieszczeń dostosowany jest do pełnej mechanizacji procesów produkcyjnych załadunku i wyładunku komór, przygotowania warzyw do obrotu itp.

Wielkość komór w przechowalniach wynosi: w indywidualnych 10 - 30 ton, w usługowych 30 - 50 ton, wielkotowarowych 300 - 500 ton, ich wysokość sięga 5,00 m.

Przechowalnie warzyw to budynki wolnostojące, parterowe odsunięte od obiektów inwentarskich co najmniej o 50 m. Izolacja termiczna przegród powinna zapewnić utrzymanie temperatury dodatniej około 0°C. Zwykle wzdłuż ścian zewnętrznych o wysokiej izolacyjności termicznej w komorach wznosi się ścianki oporowe, przejmujące parcie pryzmy warzyw. Zazwyczaj są to konstrukcje drewniane lub z elementów żelbetowych łatwych do demontażu.

Warzywa składowane luzem tworzą warstwę 2,50 - 3,00 m. Odległość między pryzmą a stropem wynosi co najmniej 80 cm.

Chłodnia warzyw składa się z komór chłodniczych, hali manipulacyjnej, maszynowni i warsztatów pomocniczych, magazynu opakowań, pomieszczeń biurowych i socjalnych. Chłodnie warzyw lokalizowane w rejonach produkcyjnych przeznaczone są do długotrwałego przechowywania warzyw - do późnej wiosny, a także do krótkotrwałego składowania warzyw nietrwałych (sałata, kalafiory, ogórki, pomidory) - w okresie letnim.

Gabaryty komór chłodniczych dostosowuje się do wymiarów palet i skrzynek oraz wysokości stosów. Najodpowiedniejsze wymiary rzutu komór to: 9 x 9 m, 12 x 12 m, 12 x 15 m oraz 15 x 15 m. Wysokość komór do długotrwałego składowania zwykle sięga 5,50 - 7,00 m. Do krótkotrwałego składowania można przyjąć niższą wysokość komór, lecz nie mniejszą niż 3,30 m. Szerokość korytarzy wynosi tu 4,50 - 6,00 m.

• Opór cieplny przegród budowlanych należy tak projektować, aby uzyskać współczynnik k nie większy niż:
• dla ścian zewnętrznych - 0,40 W/m² • K
• dla ścian wewnętrznych - 0,47 W/m² • K
• dla stropów - 0,35 W/m² • K

Drzwi do komór powinny umożliwiać wjazd wózkiem widłowym, a więc muszą mieć około 3,00 m szerokości i 2,80 m wysokości. Ściany i sufity komór muszą być łatwo zmywalne i nienasiąkliwe.

Pod względem funkcjonalnym i przestrzennym nie ma zasadniczych różnic w stosunku do przechowalni ziemniaków. Rozmaitość warzyw w oczywisty sposób różnicuje wymagania i wyposażenie technologiczne. W sortowni o powierzchni 50 - 100% powierzchni ogólnej odbywa się pozbiorowa obróbka warzyw, procesy przyjęcia surowca do przechowalni oraz uszlachetnianie warzyw. Warzywa składuje się w komorach luzem w skrzynkach na paletach lub skrzynkach paletowych, możliwie całkowicie zapełniających przestrzeń składową, bez pozostawiania przejść kontrolnych.

W komorach krótkotrwałego składowania, wobec dużej rotacji towaru, zwykle poszczególne gatunki warzyw składane są w odrębnych sektorach komory chłodniczej. W komorach takich nie przewiduje się wentylacji powietrzem zewnętrznym, tylko cyrkulację i nawilżanie lub osuszanie zależnie od potrzeb technologicznych.