Jak urządzić chlewnię dla 60 macior w cyklu zamkniętym?

Podejmując decyzje inwestycyjne lub modernizację istniejących budynków inwentarskich, hodowca powinien dużo uwagi poświęcić na poszukiwanie takich rozwiązań technologicznych, które dadzą wymierne korzyści, bądź też oszczędności w nakładach pracy czy też w poprawie zdrowotności zwierząt lub wygodniejszą ich obsługę. Mnie udało się to wszystko uzyskać - mówi pan Ireneusz Olszewski ze wsi Piętki Szeligi powiat Wysokomazowiecki. Do ubiegłego roku rolnik utrzymywał 15 macior i 5 krów w budynku inwentarskim o warunkach skrajnie ekstensywnych, co było poważną barierą zwiększenia dochodu z w.w. produkcji jak również powiększenia stada podstawowego.

Aby zrealizować powyższe zamierzenia rozbudowa istniejącego budynku inwentarskiego była nieodzowna. Po konsultacji ze specjalistami z Wojewódzkiego Podlaskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Szepietowie rolnik stwierdził, iż obecnie bardziej rozsądne (mniej ryzykowne) jest zaplanowanie i rozwijanie w gospodarstwie tej gałęzi produkcji, która ma największe perspektywy z racji warunków naturalnych gospodarowania, dostępnych budynków i pomieszczeń, zasobów siły roboczej, wreszcie umiejętności i zamiłowań rodzinnych.

Natychmiast po ustaleniu głównego kierunku produkcji w gospodarstwie rolnik zwrócił się do specjalistów ODR-u o sporządzenie szkicu technologicznego „planowanej rozbudowy chlewni'' dla 60 macior w cyklu zamkniętym.

Bazując na założeniach technologicznych sprawdzonych już w praktyce i wskazówkach praktycznych rolników, którzy dokonali modernizacji czy też budowy i urządzenia chlewni pod nadzorem służby doradczej ODR wybrano technologię produkcji żywca wieprzowego, która z zadowoleniem została zaakceptowana przez hodowcę. Po roku jej funkcjonowania pan Ireneusz jest przekonany, że system chowu świń opracowany przez specjalistów sprawdził się i jest godny naśladowania.

Kojce porodowe dla macior z prosiętami
Dotychczas rozpowszechnione w produkcji kojce porodowe o dużej powierzchni z klatką porodową nie uwzględniały możliwości realizacji instynktowych potrzeb zwierzęcia, oczekiwań krajowych hodowców jak również norm prawnych w UE. Dlatego tez wybór kojca porodowego w prezentowanym gospodarstwie rolnym spełnia powyższe oczekiwania, a jednocześnie jest rozwiązaniem alternatywnym dla klatek porodowych, które powodują znaczny dyskomfort loch, rzutując na ich produkcyjność, kondycję, agresję, choroby i w konsekwencji na długość okresu użytkowania.

Konstrukcja kojca porodowego (Rys.1.) dzieli powierzchnię na dwie części dla lochy i dla prosiąt oraz pozwala na wprowadzenie jednokierunkowego ruchu lochy.

Strefa lochy składa się z dwóch części funkcjonalnych (A1, A2) rozdzielonych przegrodą szczątkową (2). W pierwszej legowiskowej (A1), zwierzę może położyć się, odpoczywać oraz karmić prosięta. Dodatkowo locha posiada stałą możliwość ruchu.

W drugiej odpasowej części (A2) przyległej do przegrody bocznej, maciora może jedynie stanąć, przejść, pobrać paszę lub wodę z koryta i poidła. Leżenie jest niemożliwe, a przeciwdziała temu przyposadzkowy odbojnik (1). Jest on tak umieszczony, że przy ograniczonej szerokości tego miejsca nadzwyczaj skutecznie odstręcza od takiego zamiaru. Maciora od prosiąt oddzielona jest pełnowymiarową przegrodą (3), zawieszoną na wysokości 25 cm nad posadzką.

Wyżej wymieniona przegroda (3) z możliwością regulacji szerokości legowiskowej części kojca pozwala na dobór optymalnych położeń bezpośrednio po zasiedleniu kojca, odpowiednio do wielkości zwierzęcia.

Kojce z mechanizmami samoblokującymi dla loch luźnych i prośnych
Drugim elementem decydującym o funkcjonalności budynku jest zastosowanie kojców z mechanizmami samoblokującymi dla loch luźnych i prośnych. Ich zastosowanie w układzie zblokowanym po 5 sztuk w prawidłowo ukształtowanych kojcach, łączy zalety chowu zbiorowego jak i indywidualnego. Lochy spożywają przydzieloną im porcję paszy w spokoju, bez niepotrzebnych stresów, nie będąc przy tym niepokojone przez pozostałe sztuki. Wydzielenie indywidualnych stanowisk żywieniowych i możliwość blokowania dostępu do nich, zapewnia rozgraniczenie zdolności szybkiego pobierania paszy od spożywanej ilości przez poszczególne zwierzęta.

Dodatkowo przy utrzymywaniu w grupie technologicznej loch o zróżnicowanym zapotrzebowaniu na paszę, w.w. system umożliwia rolnikowi różnicować ilość paszy wydawanej poszczególnym sztukom. Sprzyja temu zastosowanie mechanizmu ogólnego blokowania, który ma tę właściwość, że w momencie jego zadziałania wszystkie lochy znajdujące się na stanowiskach indywidualnych ulegną zablokowaniu. Moment ten umożliwia dla hodowcy usunięcie z części spacerowej (ok. 2 m²/1 szt.) w systemie ściółkowym obornika, który za pomocą ładowacza czołowego tur usuwany jest bezpośrednio na płytę obornikową usytuowaną w pobliżu obiektu po obu jego stronach.

Kojce z mechanizmami samoblokującymi stwarzają możliwość odseparowania się poszczególnych sztuk od reszty stada. Ma to istotne znaczenie w przypadku łączenia loch z różnych stad w jedną grupę technologiczną. W takim przypadku dochodzi często do walk hierarchicznych pomiędzy zwierzętami. Opisany system umożliwia, że każde ze zwierząt może w dowolnej chwili zająć stanowisko indywidualne i zablokować je, czyniąc tym samym niedostępnym dla pozostałych sztuk w kojcu.

Kojce zbiorowe na plastikowych podłogach rusztowych dla warchlaków
Odchowywane w tym sektorze warchlaki do wagi 60 kg utrzymywane są w kojcach zbiorowych po 25 sztuk na plastikowej podłodze rusztowej spełniającej normatywy dla tej grupy zwierząt.

Przechodząc do technologii żywienia w.w. grupy zwierząt zakłada się stały ich dostęp do paszy i wody. Podawanie paszy suchej w formie granulatu odbywa się przy pomocy wózków bezpośrednio do automatów paszowych.

W kojcach dla tuczników zastosowano automaty paszowe jednostronne, obsługujące średnio ok. 30 sztuk w każdym kojcu. Po przeciwległej stronie automatów paszowych zainstalowano po 2 poidła.

Tuczarnia z posadzką na betonowych podłogach rusztowych
Tuczone zwierzęta powyżej 60 kg utrzymywane są w kojcach z betonową podłogą rusztową (fot. kojec grupowy dla tuczników), w grupach po 25 sztuk. Powyższa obsada pozwala zachować normatywy powierzchni minimalnych. Dodatkowo zachowana jest optymalna szerokość betonowych belek (min. 8 cm), jak też szerokość szczeliny dla tej grupy zwierząt (max. 1,7 cm).

Gromadzona gnojowica magazynowana jest czasowo w wannach pod rusztami oraz okresowo (1 raz na 6 tygodni) za pomocą korka spustowego spuszczana do otwartych zbiorników zewnętrznych o pojemnościach dostosowanych do magazynowania jej przez okres pół roku. Zbiorniki otwarte zewnętrzne zabezpieczone są ogrodzeniem stałym z siatki o wysokości 180 cm.

Przechodząc do technologii żywienia w.w. grupy zwierząt zakłada się stały ich dostęp do paszy i wody. Podawanie paszy suchej w formie granulatu odbywa się przy pomocy podajników ślimakowych ze zbiornika paszowego zlokalizowanego niedaleko budynku bezpośrednio do automatów paszowych.

W kojcach dla tuczników zastosowano automaty paszowe dwustronne, obsługujące średnio ok. 60 sztuk z dwóch sąsiadujących kojców jednocześnie. Dodatkowo w.w. automaty wyposażone są w smoczki po 3 sztuki na jedną stronę.

Opisany system tuczu świń dla 60 macior w cyklu zamkniętym spełnił zamierzone oczekiwania hodowcy. Obsługa zwierząt stała się wygodniejsza a dzięki mechanizacji zadawania pasz i usuwania odchodów mniej uciążliwa.